23 Δεκ Άννα Αγγελίνα της Ηπείρου κόρη της Αγίας Θεοδώρας
Η Άννα Αγγελίνα της Ηπείρου ή Άννα Κομνηνή Δούκαινα (πέθανε στις 4 Ιανουαρίου 1286) ήταν Πριγκίπισσα της Αχαΐας σαν τρίτη σύζυγος του Γουλιέλμου Β΄ Βιλλεαρδουίνου (1258 – 1278) και αντιβασίλισσα του πριγκιπάτου (1259 – 1262). Η Άννα Αγγελίνα ήταν μικρότερη κόρη του Δεσπότη της Ηπείρου Μιχαήλ Β΄ Κομνηνού Δούκα και της νόμιμης συζύγου του Αγίας Θεοδώρας της Άρτας, κόρης του Σεβαστοκράτωρ Ιωάννη Πετραλίφα κυβερνήτη της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας.
Πρώτος γάμος
Παντρεύτηκε στην Πάτρα τον Γουλιέλμο Β΄ Βιλλεαρδουίνο στον τρίτο του γάμο (1258), την επόμενη χρονιά η μεγαλύτερη αδελφή της Ελένη Αγγελίνα της Ηπείρου παντρεύτηκε τον Μανφρέδο της Σικελίας μέλος του Οίκου των Χοενστάουφεν. Οι γάμοι είχαν στόχο να δημιουργήσει ο πατέρας της συμμαχίες με ισχυρούς ηγεμόνες, την ίδια εποχή βρισκόταν σε σύγκρουση με την Αυτοκρατορία της Νίκαιας χάρη στην επεκτατικότητα του Θεοδώρου Β΄ Λάσκαρη και τα υπόλοιπα Λατινικά κράτη. Τον Θεόδωρο Β΄ Λάσκαρη διαδέχθηκε ο ικανότατος Μιχαήλ Η´ Παλαιολόγος (1258), πρώτος αυτοκράτορας από την Δυναστεία των Παλαιολόγων, αρχικά ήταν κηδεμόνας του ανήλικου γιου του Ιωάννη Δ΄ Λάσκαρη αλλά την επόμενη χρονιά έγινε ο ίδιος μόνος αυτοκράτορας.
Η μάχη της Πελαγονίας
Οι δυναμικοί διπλωματικοί και στρατιωτικοί χειρισμοί του Μιχαήλ Β΄ δεν έφεραν τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Το Δεσποτάτο της Ηπείρου συνετρίβη στην Μάχη της Πελαγονίας από τον Μιχαήλ Η΄ (1259) σε μία περιοχή ανάμεσα στην Φλώρινα και την Μπίτολα, έχασε οριστικά την Κωνσταντινούπολη.[1][2] Στην μάχη της Πελαγονίας βοήθησαν σημαντικά τον Μιχαήλ Β΄ Κομνηνό Δούκα και οι γαμπροί του Γουλιέλμος Βιλλεαρδουίνος και Μανφρέδος της Σικελίας με 400 ιππότες αλλά χωρίς αποτέλεσμα.
Με την αιχμαλωσία του συζύγου της η Άννα Αγγελίνα ανέλαβε την αντιβασιλεία του πριγκιπάτου της Αχαΐας και προσπάθησε να οργανώσει την άμυνα των Λατινικών κρατών απέναντι στον νέο αυτοκράτορα. Συγκάλεσε Συνέλευση στα ανάκτορα της στην Βαρωνία του Νικλίου με τις συζύγους των επιφανέστερων ευγενών του Μοριά για να βρουν μία λύση στο μέλλον της Πελοποννήσου, πρόεδρος ήταν η ίδια. Η Συνέλευση αυτή έμεινε γνωστή στην ιστορία σαν “Κοινοβούλιο των Κυριών”.[εκκρεμεί παραπομπή] Ο Γουλιέλμος Β΄ Βιλλεαρδουίνος ελευθερώθηκε μόνο όταν παραχώρησε στον Μιχαήλ Παλαιολόγο τον Μυστρά, την Μονεμβασιά και την Μεγάλη Μαΐνη (1262).
Συνθήκη του Βιτέρμπο
Ο Γουλιέλμος Β΄ δεν είχε γιους από τους δύο πρώτους γάμους του, με την Άννα Αγγελίνα απέκτησε δύο κόρες την Ισαβέλλα και την Μαργαρίτα Βιλλεαρδουίνου.[3] Μετά τον θάνατο του Γουλιέλμου (1278) ορίστηκε με την “Συνθήκη του Βιτέρμπο” νέος πρίγκιπας της Αχαΐας ο Κάρολος ο Ανδεγαυός, η Άννα κληρονόμησε την Καλαμάτα και το κάστρο στο Χλεμούτσι που έμενε με την κόρη της Μαργαρίτα. Η “βαρονία της Καλαμάτας” και το “κάστρο του Χλεμουτσίου” ήταν πατρογονικά εδάφη της Οικογένειας Βιλλεαρδουίνου που τα έδωσε ο Γουλιέλμος στην Άννα μετά τον γάμο τους. Η Άννα ορίστηκε ταυτόχρονα κηδεμόνας της Ισαβέλλας που παντρεύτηκε τον μικρότερο γιο του Καρόλου του Ανδεγαυού Φίλιππο της Σικελίας, η Ισαβέλλα μετέβη στην Ιταλία και έζησε εκεί μέχρι το πρόωρο θάνατο του Φιλίππου (1277).[4]
Δεύτερος γάμος
Η Άννα Αγγελίνα παντρεύτηκε σε δεύτερο γάμο τον Νικόλαο Β΄ του Σαιντ-Ομέρ έναν πάμπλουτο λόρδο από την Θήβα κύριο του ήμισυ των Θηβών. Ο γάμος ανησύχησε έντονα τον Κάρολο τον Ανδεγαυό που δεν επιθυμούσε να δει το ισχυρό κάστρο της Αχαΐας και την εύφορη γη της Καλαμάτας στα χέρια ενός πανίσχυρου υποτελούς του. Με διαπραγματεύσεις που ξεκίνησε έπεισε την Άννα να ανταλλάξει το Χλεμούτσι και την Καλαμάτα με άλλα εδάφη στην Μεσσηνία.[5] Ο δεύτερος γάμος της Άννας έμεινε άτεκνος, πέθανε και τάφηκε δίπλα από τον πρώτο της σύζυγο στην εκκλησία του Αγίου Ιακώβου στην Ανδραβίδα.[6]
Οικογένεια
Η Άννα παντρεύτηκε πρώτα τον Γουλιέλμο Β΄ Βιλλεαρδουίνο πρίγκιπα της Αχαΐας (ήταν η 3η σύζυγός του) και είχαν τέκνα:
- Ισαβέλλα Α΄ της Αχαΐας 1260/63-1312, πριγκίπισσα της Αχαΐας
- Μαργαρίτα Βιλλεαρδουίνου 1266-1315, κυρία της Άκοβας